Karel Eyckmans

Elk jaar waarschuwen de verantwoordelijken van de Belgische Spoorwegen voor de risico’s die mensen nemen als ze tussen neergelaten slagbomen van overwegen door slalommen of zich wagen aan spoorlopen. Terecht, want elk jaar komen zo waaghalzen om het leven. Maar blijkbaar zijn mensen altijd al erg hardleers geweest want tachtig jaar geleden gebeurde er te Ramsel een soortgelijk ongeval met tragische afloop. Op maandag 16 juni 1941, het tweede jaar van WO 2 toen iedereen al de gevolgen van de oorlogseconomie en de rantsoeneringen begon te voelen, gebeurde er een dodelijk ongeval op de spoorlijn van Aarschot naar Herentals. Om 17.30 uur  stond Carolus Basilius Jampens, baanmeester bij de spoorwegen, in het treinstationnetje van Westmeerbeek te wachten op de trein naar Herentals. Opeens kwam een personeelslid van trein 3227, die de verbinding tussen Aarschot en Herentals verzorgde, langs de spoorlijn aangerend om de stationschef ervan te verwittigen dat de trein op het grondgebied van Ramsel een man had aangereden. Telefoonlijnen waren toen nog een zeldzaamheid en een lokaal treinlijntje zoals dat te Ramsel was er niet mee uitgerust.

Toen baanmeester Jampens het tragische nieuws hoorde, aarzelde hij niet en liep hij met enkele mensen van het station van Westmeerbeek naar de plaats van het ongeluk. Wat hij daar zag, verwoorde hij in zijn proces-verbaal als volgt: “Ik begaf mij ter plaatse en bestatigde dat het lijk van M. Vanden Heuvel, Joseph, landbouwer, geboren te Herselt den 1n December 1882 , wonende te Ramsel Nr. 86, wijk A, nr. van eenzelvigheidskaart 1466 op het rijwielpad neven het spoor lag.

Mr. Aerts, hoofdwachter van den aanrijdenden trein heeft dadelijk den Hr. Clemens, aangenomen dokter te Ramsel, ontboden alsook een priester en den burgemeester van Ramsel. De dokter kon enkel den dood van het slachtoffer vaststellen. De Rijkswacht van Booischot kwam ter plaatse om 18 u.”

Te Ramsel had conducteur Aerts ondertussen zowel dokter Georgius Van Clemen als burgemeester Frans Aertgeerts en de Ramselse onderpastoor naar de plaats van het ongeluk laten roepen. Voor Aertgeerts was dit een van zijn laatste daden als burgemeester. Hij was ervan verwittigd dat hij overeenkomstig de nieuwe Duitse wetten omwille van zijn leeftijd – hij was ouder dan 60 jaar – moest aftreden en uit de gemeenteraad van Ramsel zou verdwijnen. In zijn plaats wilde de Duitse Militärverwaltung iemand die behoorde tot het collaborerende VNV. Dokter Van Clemen kon onkel de dood vaststellen terwijl de onderpastoor de zalving met het Heilig Oliesel toediende aan de overledene.

Wat was er nu juist gebeurd dat tot de dood van Joseph Vanden Heuvel had geleid? Daarvoor werd de enige getuige van het ongeval ondervraagd, de 31 jaar oude Victor Armand Van den Heuvel, schoonzoon van de overledene; Hoewel hun namen anders suggereerden waren Joseph en Victor Armand geen rechtstreekse verwanten van elkaar; De zestigjarige Joseph was de zoon van Felix Vanden heuvel en Maria Catharina Bergen. Victor Armand Van den Heuvel – in het PV werd zijn familienaam verkeerdelijk als “Vanden Heuvel” gespeld – was de zoon van herbergier Jozef Van den Heuvel en Maria Florentina Coeck uit Ramsel. Victor Armand was winkelier en was gehuwd met Anna Maria Francisca Van den Heuvel uit Booischot. Zijn vader Jozef Van den Heuvel was in het interbellum de bezieler van de Vlaamse actie in Ramsel. Victor Armand was zo de broer van  Nabor Arthur Van den Heuvel, die wat later door het Duitse bestuur werd aangesteld als oorlogsburgemeester van Ramsel.

Het treinstationnetje van Ramsel en omgeving omstreeks 1910

Zo zag het er in 1935 uit

Victor Armand Van den Heuvel vertelde de onderzoekers dat hij die dag met zijn schoonvader aan het werken was in een nabij de spoorweg gelegen weide. Omdat ze water nodig om de koeien in de weide te drinken te geven hadden had Joseph Vanden Heuvel aan de overkant van de spoorweg met zijn spade een gat gegraven in een gracht zodat hij zo een emmer water kon scheppen. Nadat Joseph zijn emmer had vol geschept wilde hij nog voor de naderende trein terug de spoorweg oversteken. Toen hij dat deed werd hij door de trein gegrepen en op het naastliggende pad geworpen. Terwijl de machinist probeerde om met zijn treinstel een noodstop te maken snelde Victor Armand naar zijn schoonvader. Maar alle hulp kwam al te laat. Het slachtoffer gaf geen teken van leven meer.

Zoals het spreekwoord zegt: een ongeluk komt nooit alleen. Een week na het dodelijk ongeval van Joseph Vanden Heuvel begon het Duitse leger aan de Operatie Barbarossa, de inval in Rusland, die de wereld nog verder in het oorlogsleed dompelde.

Bron

Gemeentearchief Ramsel: Map “treinongeval 1941”: Pro-justitia d.d. 17 juni 1941